Bạn đã bỏ hàng trăm triệu cho một dàn âm thanh karaoke cao cấp nhưng vẫn có cảm giác phòng karaoke gia đình không ưng ý, âm thanh bị dội hay loa có tiếng rít? Hãy cùng Âm Thanh AHK tìm hiểu cách làm tiêu âm phòng karaoke gia đình như thế nào!
Tại sao cần làm tiêu âm phòng karaoke gia đình?
Trong một căn phòng, âm thanh từ nguồn âm lan truyền tới người nghe theo 2 cách:
- Thứ nhất, sóng âm đi trực tiếp từ loa tới người nghe, ta gọi đó là âm thanh trực tiếp hay trực âm.
- Thứ hai, sóng âm đến tai người nghe qua sự phản xạ, va đập vào các bề mặt tường, trần, sàn của căn phòng và các đồ vật trong phòng…, ta gọi đó là âm thanh phản xạ hay phản âm.
Vì mỗi căn phòng có kích thước và đặc tính âm học riêng biệt nên âm thanh của mỗi phòng có thể khác nhau khá nhiều. Chất lượng âm thanh khi nghe trong phòng phụ thuộc vào kích thước, vật liệu làm phòng, kích thước và vị trí các đồ vật đặt trong căn phòng đó.
Về mặt lý thuyết, một vật liệu hút âm hoàn hảo sẽ hấp thụ toàn bộ năng lượng âm thanh mà không gây ra hiện tượng phản xạ nào. Có thể mô tả đặc tính hút âm như một ô cửa sổ mở toang trong một căn phòng: sóng âm đi qua đây và không bao giờ quay trở lại bên trong phòng và điều này tương đương với việc toàn bộ năng lượng âm thanh được “hút” vào khoảng trống trên bề mặt của cửa sổ. Như vậy, nếu như bất kỳ ai trong số chúng ta muốn hạn chế sự phản âm sẽ phải mở toang hết cả cửa sổ và cửa ra vào. Một điều khó mà xảy ra trong thực tế.
Nhưng một phòng nghe tạo ra âm thanh hấp dẫn, còn được gọi là âm thanh “đẹp”, không có nghĩa là phòng hút âm hoàn toàn. Ngược lại, âm thanh trong phòng vẫn phải có một độ vang âm nhất định, có như thế, người nghe mới có cảm nhận âm thanh thật hơn, tự nhiên hơn.
Bạn cần lưu ý phân biệt cách âm và tiêu âm là gì?
Cách làm tiêu âm phòng karaoke gia đình như thế nào?
Bước 1: Xử lý âm tần số thấp
Trong các căn phòng, đặc biệt phòng nhỏ hoặc ít đồ đạc tiếng bass thường hay bị dội nghe rất mệt. Các bạn có thể xử lý tiếng bass dội bằng cách đặt loa lên giá sắt nặng hoặc các chân côn kim loại để chống rung và trải một tấm thảm xuống sàn nhà, đặc biệt là khu vực gần nơi đặt cặp loa.
Đầu tiên bắt đầu từ việc khó nhất, xử lí âm tần số thấp (âm bass). Thông thường phòng nghe có chiều cao khoảng 2.6m gặp phải sóng đứng (standing wave) 63Hz và 125Hz.
Phương pháp tiêu âm hiệu quả nhất trong trường hợp này là sử dụng mút hình (mút trứng, mút gai) – loại vật liệu tiêu âm hiệu quả nhất ở âm tần thấp, đặc biệt là xử lý chân và các góc tường.
Nếu tiếng bass vẫn còn dội, cần tiếp tục xử lý thêm các vật tiêu âm bass như sau:
- Tấm hút tiếng trầm. Tấm này được gắn trực tiếp lên mặt tường, mặt trần hoặc để trên chân kê sát tường.
- Hộp cộng hưởng Hemholtz. Hộp cộng hưởng được gắn lên tường hoặc để lên sàn phía sau loa, sau vị trí người ngồi nghe. Cộng hưởng Hemholtz có hiệu quả triệt tiếng trầm rất tốt. Tuy nhiên kích thước hơi cồng kềnh.
- Cột chân voi. “Cột chân voi” là cách gọi của dân chơi đối với cột tiêu tiếng trầm kê góc, còn gọi là “bass trap”. Chân voi thường được đặt ở 4 góc phòng để triệt sóng đứng do tiếng trầm tạo ra. Tuy nhiên, chân voi cũng có thể phân bố rải rác dọc các bức tường sau loa và 2 tường bên. Nhìn chung, chân voi vừa có tác dụng tiêu âm, vừa có tác dụng tán âm bass.
Để nâng cao tính thẩm mỹ cho căn phòng, ta có thể ốp gỗ tiêu âm ra ngoài lớp mút tiêu âm. Công việc này còn có tác dụng hỗ trợ xử lý âm trung và cao tần.
Ngoài ra, ta có thể đặt cột chân voi cách gọi của dân chơi đối với cột tiêu tiếng trầm kê góc, còn gọi là “bass trap”) ở 4 góc phòng hay phân bố rải rác dọc các bức tường sau loa và 2 tường bên. Nhìn chung, chân voi vừa có tác dụng tiêu âm, vừa có tác dụng tán âm bass.
Bước 2: Xử lí âm trung và cao tần
Khi đã xử lý thành công âm thấp tần thì mọi việc trở lên rất đơn giản. Vị trí nào phải hút âm trung và cao tân? Đó chính là vách tường (sau sofa và tường hai bên). Vật liệu phù hợp cả về kỹ thuật và thẩm mỹ trong trường hợp này là gỗ tiêu âm. Đối với vách tường, bên ngoài ta ốp gỗ tiêu âm, trong lót bông thủy tinh hoặc bông khoáng.
Để nâng cao tính hiệu quả và tính thẩm mỹ. Ta sử dụng rèm treo tường và trải thảm sàn giữa sofa và dàn máy.
Có thể chúng ta bỏ qua sofa, người, giá sách… đều là dạng hút âm. Phòng nghe có 1 người khác với phòng nghe có 5 người. Vì vậy khi xử lí phòng nghe chỉ cần tìm kiếm sự cân bằng tương đối thôi, không thể nào đạt được sự hoàn hảo 100%.
Cũng có thể treo rèm nhung, rèm vải mềm và dày dọc theo các bức tường. Rèm là hệ thống dễ làm nhất và hiệu quả hút âm trung, cao cũng rất tốt. Rèm càng dày, càng mềm, diện tích càng lớn khả năng hút âm càng xuống được các tần số thấp. Sử dụng rèm sẽ rất linh hoạt trong việc thay đổi liều lượng thẩm hút âm, phù hợp với thể tích căn phòng cũng như âm lượng theo yêu cầu.
Vật liệu hút âm được sử dụng nhằm giảm thiểu sự phản âm quá lớn gây ảnh hưởng xấu đến việc thưởng thức âm thanh. Tuy nhiên, việc xác định một “liều lượng” bao nhiêu là vừa đủ lại không dễ dàng. Về nguyên tắc là từ 15 – 30% tổng diện tích bề mặt của căn phòng cần phải đặt tiêu âm. Nhưng điều này phụ thuộc vào từng phòng nghe và mong muốn chủ quan của chính bạn. Nó cũng giống như bí quyết tăng giảm gia vị để tạo ra một món ăn ngon lành của một đầu bếp có tài vậy…
Trong quá trình nghe thử, thấy cần phải điều chỉnh dải tần nào, bạn sẽ tự làm những thiết bị tương ứng để lắp đặt. Nên làm dần từ ít đến nhiều, vừa làm vừa nghe thử và hiệu chỉnh dần cho đến khi đạt kết quả tốt nhất.
