Bạn livestream bán hàng, làm Youtube, thu âm Podcast, thu âm bài hát… dù đã sử dụng các mẫu micro thu âm đắt tiền nhưng vẫn thấy có tiếng ồn nền (noise). Vậy cách khắc phục như thế nào, hãy cùng Âm Thanh AHK tham khảo 11 cách giảm tiếng ồn khi thu âm dưới đây!
Dù là micro tụ điện (condenser) hay các micro điện động (dynamic) tự bản thân chúng đều có một độ tự nhiễu self-noise (độ tự ồn, độ ồn tự thân) nhất định, do đó hãy chọn các dòng micro có độ tự nhiễu thấp.
Thực tế, các micro ít khi ghi rõ thông số này mà thương ghi thông số tỷ lệ tín hiệu trên nhiễu (kí hiệu là S/N hoặc SNR – signal to noise ratio). Tuy nhiên, từ thông số này cũng có thể đánh giá được thông số độ tự nhiễu của chúng. Do đó, hãy chọn các micro có thông số S/N cao nhất có thể, tốt nhất là từ 79 dB trở lên.
Tự nhiễu được định nghĩa là tiếng ồn bị thu vào micro thông qua các thành phần đang hoạt động (như bóng bán dẫn, ống chân không và bảng mạch in) và là tiếng ồn phát ra từ các thành phần này được thân vỏ micro thu lại.
Nếu micro có ghi rõ thông số độ tự nhiễu thì nên chọn các micro có độ tự nhiễu (self-noise) dưới 20dBA.
2. Đặt micrô gần nguồn âm thanh hơn
Mặc dù về mặt kỹ thuật, điều này có thể không làm giảm tiếng ồn trong micro, nhưng nó chắc chắn sẽ giúp cải thiện tỷ lệ tín hiệu trên tiếng ồn S/N của micro. Bạn có nhớ đến các tình huống micro để không thì nghe thấy tiếng sôi xèo xèo, nhưng khi nói vào lại hết sôi?
S/N cao hơn chắc chắn sẽ mang lại tín hiệu micro nghe như thể nó có ít tiếng ồn hơn. Đó là vì:
Tín hiệu sẽ yêu cầu độ lợi (gain) ít hơn (tầng nhiễu sẽ không được tăng cường nhiều).
Âm thanh dự kiến trong tín hiệu sẽ được cảm nhận lớn hơn nhiều so với tiếng ồn.
Đặt micro gần nguồn âm thanh sẽ làm tăng lượng âm thanh đó (chúng tôi sẽ gọi là tín hiệu) so với lượng tiếng ồn trong đầu ra micro. Điều này có thể giải thích được với luật nghịch đảo bình phương.
Định luật bình phương nghịch đảo phát biểu rằng khi âm thanh di chuyển ra xa nguồn của nó, cường độ âm thanh của nó giảm đi -6 dB cho mỗi lần tăng gấp đôi khoảng cách.
Điều này cho chúng ta biết rằng nếu chúng ta giảm một nửa khoảng cách giữa micro và nguồn âm thanh, thì “tín hiệu” của chúng ta (là nguồn âm thanh dự kiến) sẽ lớn hơn 6 dB!
Do đó, nếu chúng ta xem xét chặt chẽ tỷ lệ tín hiệu trên tiếng ồn (thay vì chỉ tiếng ồn), việc di chuyển micro đến gần nguồn âm thanh sẽ làm giảm nhiễu trong tín hiệu đầu ra của micro.
Tay đỡ micro Thronmax Caster Boom Stand S1 / S2
Bạn có thể sử dụng các arm microphone (giá đỡ micro, tay đỡ micro) để có thể dễ dàng điều chỉnh vị trí mic sao cho gần nguồn phát nhất. Hoặc có thể sử dụng các micro cài áo, micro cài đầu để mic được gần miệng nhất có thể.
3. Sử dụng Shock Mount
Tiếng ồn cơ học là một loại tiếng ồn chính ảnh hưởng đến micro. Nó được định nghĩa là bất kỳ rung động nào thông qua các vật liệu (mặt bàn, tay cầm, giá đỡ…) truyền đến thân micro và gây ra tiếng ồn cho bản thu.
Các loại tiếng ồn này có thể là tiếng ồn từ việc cầm micrô, rung động từ các nhạc cụ trên sân khấu, bước chân trên sàn phòng thu…
Shock Mount (giá đỡ chống sốc) giúp cách ly micro khỏi những tiếng ồn cơ học này, do đó giảm tiếng ồn trong micro.
Có hai loại giá đỡ chống sốc micro chính:
Giá đỡ chống sốc bên trong: giá đỡ chống sốc được tích hợp trong chính micrô và giúp cách ly cơ học củ micro khỏi thân micro.
Giá đỡ chống sốc bên ngoài: đây là các kẹp micro loại “rổ” mà bạn thấy trong các studio. Giá đỡ chống sốc bên ngoài giữ cố định micrô trong khi kết nối với giá đỡ và hoạt động để cô lập toàn bộ micrô một cách cơ học. Họ sử dụng các loại vải khác nhau để giúp giảm tiếng ồn cơ học truyền từ chân đế đến micrô.
Một số mẫu giá đỡ sốc hàng đầu là Rycote USM, Rycote INV-7, Rode Blimp…
Shock-mout Rycote INV-7
4. Sử dụng màng lọc âm chắn gió
Màng lọc âm giúp cho việc lọc tạp âm tốt hơn, những âm thanh bên ngoài (đặc biệt là hơi thở, tiếng lấy hơi…) sẽ không gây ảnh hưởng cho việc thu âm của bạn.
Bạn có thể test mic với việc thổi gió mạnh vào màng chắn, microphone đã được lọc bỏ tiếng ù gần như tuyệt đối.
5. Ghi âm trong môi trường yên tĩnh hoặc cách âm
Đây có vẻ như là một mẹo quá rõ ràng, nhưng nó thực sự rất hiệu quả. Để giảm tiếng ồn của bản thu, hãy giảm tiếng ồn xung quanh của môi trường.
Tối ưu nhất là hãy có một phòng thu âm riêng biệt, được cách âm để không có âm thanh lọt vào từ bên ngoài. Ngoài ra hãy sử dụng các mút (xốp) tiêu âm để hạn chế âm thanh bị phản xạ bởi các bề mặt.
Nếu không thể thu âm trong phòng thu âm, studio thì bạn cố gắng đảm bảo các yêu cầu sau:
Trong các tòa nhà, thu âm cách xa quạt, máy bơm nhiệt, tủ lạnh, v.v.
Ngoài trời, tránh thu âm ở những nơi giao thông đông đúc, các công trường xây dựng, v.v.
Nếu không có xốp tiêu âm, hãy treo chăn lên tường để giảm phản xạ trong phòng.
Sử dụng tấm chắn tiêu âm để giảm phản xạ âm thanh trong phòng.
Ghi âm trong một phòng riêng biệt với máy tính của bạn nếu bạn đang sử dụng DAW (Digital Audio Workstation) để giảm tiếng ồn của máy tính.
Ca sĩ, chủ thể nên đứng yên một cách tương đối trong khi hát/nói vào micrô để giảm tiếng ồn từ quần áo, tiếng bước chân, v.v.
6. Sử dụng cáp mic cân bằng (balanced)
Nếu bạn đang sử dụng micro chuyên nghiệp, có thể bạn cũng đang sử dụng cáp micro cân bằng. Cáp micrô cân bằng được sử dụng phổ biến nhất là XLR 3 chân.
Cáp cân bằng hoạt động bằng cách truyền tín hiệu âm thanh trên hai chân thay vì một chân (trong cáp không cân bằng – unbalanced). Tín hiệu âm thanh được mang theo cực dương trên một chân và cực âm trên chân kia.
Ở mic preamp, một bộ khuếch đại vi sai tổng hợp sự khác biệt giữa hai chân âm thanh này trong khi loại bỏ những điểm chung. Mọi nhiễu điện từ (EMI) mà cáp sẽ gặp phải sẽ gây ra tiếng ồn giống nhau trên mỗi dây âm thanh do đó tiếng ồn này sẽ được loại bỏ ở mic preamp!
7. Không đi dây cáp mic cùng với cáp nguồn
Vì bất kỳ loại cáp nào cũng dễ bị ảnh hưởng bởi nhiễu điện từ EMI, bạn không nên sử dụng cáp micro cùng với cáp nguồn. Nếu có thể, cách tốt nhất luôn là đi dây cáp micro và cáp nguồn cách xa nhau thay vì để chúng cùng nhau.
Điều này là do nguồn điện phát ra nhiễu điện từ. Cáp nguồn càng gần cáp mic thì khả năng nhận nhiễu này càng cao.
8. Sử dụng Bộ lọc RF
Nhiễu tần số vô tuyến (RFI) là một thủ phạm khác khi nói đến EMI trong tín hiệu micro.
Nếu bạn đang sử dụng micrô trong thành phố hoặc bất kỳ nơi nào gần đài phát thanh, bạn có nguy cơ bị nhiễm RFI trong tín hiệu micrô của mình.
Lưu ý rằng một số micrô nhạy cảm với RFI hơn các micrô khác. Ví dụ, tôi làm việc trong một nhà sản xuất âm thanh đối diện với một đài phát thanh và đài truyền hình. Rode NT1-A của chúng tôi hầu như không bị ảnh hưởng bởi RFI trong phòng studio của tôi, trong khi Neumann U 87 Ai của chúng tôi thu âm đài radio rõ ràng như ban ngày.
Bộ lọc nhiễu RF Shure A15RF
Để giảm thêm EMI và loại bỏ RFI khỏi tín hiệu micrô, hãy thử sử dụng bộ lọc RF. Các bộ lọc này đi liền với nhau (tôi thường cắm chúng trực tiếp vào micrô và kết nối bộ lọc với XLR).
9. Sử dụng tiền khuếch đại sạch
Bộ tiền khuếch đại (preamp) sạch là điều cần thiết nếu chúng ta muốn có chất lượng âm thanh nguyên bản từ micro của mình.
Focusrite ISA One
Tin tốt là nhiều tiền khuếch đại micrô (và gần như tất cả các tiền khuếch đại micrô chuyên nghiệp) sẽ cung cấp đủ mức khuếch đại sạch để tăng tín hiệu của micrô đang hoạt động lên mức đường truyền mà không tạo ra một lượng tạp âm đáng chú ý.
Điều quan trọng cần biết là, dù tốt hơn hay tệ hơn, một số bộ tiền khuếch đại chuyên nghiệp sẽ thêm màu sắc (equalizer) cho tín hiệu mic.
Các vấn đề thực sự bắt đầu xuất hiện khi chúng tôi sử dụng micro thụ động có độ nhạy thấp (đáng chú ý nhất là micrô ruy-băng).
Các micrô động có độ nhạy thấp yêu cầu rất nhiều mức khuếch đại (đôi khi lên đến 80-100 dB) để được tăng lên mức đường truyền. Không có nhiều bộ tiền khuếch đại có thể cung cấp mức tăng rõ ràng như vậy và hầu hết đều tạo ra một lượng nhiễu đáng chú ý cho tín hiệu âm thanh.
Vì vậy, nếu bạn đang sử dụng micro có độ nhạy thấp (đặc biệt là trên các nguồn âm thanh yên tĩnh) và muốn có độ ồn thấp, việc lựa chọn một bộ tiền khuếch đại cao cấp là một lựa chọn tốt.
Những bộ tiền khuếch đại cao cấp loại này tốn rất nhiều tiền. Một phương pháp rẻ hơn để cung cấp độ lợi sạch cho tín hiệu micrô của bạn là đặt một bộ tiền khuếch đại bổ sung (tiếng ồn thấp) giữa micrô và bộ trộn, máy ghi âm, giao diện, v.v.
10. Sử dụng Preamp In-Line trước Mic Preamp
Hãy cân nhắc một Preamp In-Line (bộ tiền khuếch đại nội tuyến) có độ ồn thấp nếu bạn thực sự cần bộ khuếch đại và không đủ khả năng mua bộ tiền khuếch đại cao cấp.
Các bộ tiền khuếch đại này có thể tăng thêm độ lợi (gain) trước khi tín hiệu đến bộ tiền khuếch đại chính của bộ trộn, bộ ghi, giao diện, v.v.
11. Sử dụng plugin khử tiếng ồn trong DAW của bạn
Nếu vẫn thất bại và đang sử dụng một phần mề thu âm (Digital Audio Workstation – DAW) như Adobe Audtiton, Audacity, Logic Pro X, FL Studio hay Cubase thì bạn có thể dùng các plugin khử tiếng ồn.
Adobe Audtiton có thể khử tiếng ồn rất tốt
Một mẹo bổ sung, nếu máy tính của bạn có khả năng xử lý, bạn có thể theo dõi micro thông qua một plugin ngăn tiếng ồn khi ghi âm hoặc theo dõi tín hiệu micrô của bạn.